پاسخ:

شبهه افکنان با این مطلب که چون در تاریخ نام فرزندان علی علیه السلام به نام های ابوبکر و عمر و عثمان آمده می خواهند آن را دلیلی بر ارتباط دوستانه بین علی علیه السلام و خلفای غاصب بدانند ولیکن دلائل تاریخی ذیل گواه بر رد این شبهه می باشد .
اولاً - حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام نام فرزندشان را ابابکر نگذاشتند زیرا:
همانطور که میدانید ابوبکر کنیه است و نام محسوب نمی شود و همین نکته قضاوت شبهه افکنان درباره ی روابط امیرالمؤمینن علیه اسلام با ابوبکر – آن هم بر اساس کنیه یکی از فرزندان ایشان- را با ابهام مواجه می سازد.
دلیل این ابهام نیز در این نکته نهفته است که در میان عرب، دلایل متعددی برای کنیه گذاری بر روی یک فرزند وجود دارد که از مشهورترین این دلایل «رایج بودن همراهی یک کنیه با یک اسم در یک مقطع خاص زمانی» یا «مطلوب بودن این همراهی در نظر اطرافیان فرد» می باشد.
از این رو شناسایی نامِ ابوبکر بن علی علیه السلام ازاهمیت ویژه ای برخودار است. و مورخین درباره ی نام ابوبکر بن علی علیه السلام می نویسند: نام وی عبدالله می باشد.
چنانچه این مطلب را دو تن از بزرگان به نام های ابوالموید الموفق بن احمد خوارزمی (متوفی ۵۶۸ق) در کتاب مقتل الحسین علیه السلام جلد دوم صفحه ی ۲۸ و نجم الدین ابوالحسن علی بن محمد علوی (متوفی قرن پنجم هجری) در کتاب المجدی صفحه ی ۱۷ آورده اند.
لذا این احتمال به طور جدی وجود دارد که نام «عبد الله» نیز پس از به خلافت رسیدن خلیفه اول ، با کنیه ابوبکر «ابوبکر» قرین گردیده و به همین دلیل این کنیه از سوی «اطرافیان و لشگریان علی علیه السلام که این همراهی مورد پسندشان بوده » ، برفرزند آن حضرت که « عبدالله » نام داشت ، اطلاق گردیده است و اسناد تاریخی حاکی از آن است که جمع کثیری از لشگریان حضرت علاقه زیادی به خلفای غاصب داشتند و آن حضرت با اتکا به نیروی نظامی آنان به جنگ با معاویه برخاسته بود . و کوچکترین مخالفت آن حضرت در این زمینه ، می توانست انسجام سپاه آن حضرت را از هم بگسلد و زمینه را برای پیروزی سپاه معاویه فراهم آورد. (برگرفته از کتاب معمای نام – علی لباف)
ثانیاً- حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام نام فرزندشان را عمر نگذاشته اند زیرا:
اسناد و مدارک تاریخی، قضاوت نهایی درباره ی علت نامگذاری فرزند حضرت علی علیه السلام به نام عمر را بسیار سهل و آسان نموده اند چنانچه احمد بن یحیی بن جابر بلاذری (متوفی ۲۷۹ق) در کتاب انساب الاشراف جلد دوم صفحه ی ۱۹۲ می نویسد:
عمر بن الخطاب ، عمر بن علی را به اسم خود نهاده است.
علاوه براین تغییر نام کسان دیگری را نیز تغییر نام داده است از جمله : و ابن اثیر جزری (متوفی ۶۳۰ ق) در کتاب معروفش اسدالغابه جلد سوم صفحه ی ۲۸۴ می نویسد که: عبدالرحمن در دامان عمر بزرگ شد و اسم او ابراهیم بود. پس عمر اسم او را تغییر داد، همان زمانی که اسم افرادی که به نامهای پیامبران خوانده می شدند را تغییر می داد؛ و او را عبدالرحمان نامید.
و اما این که چرا علی علیه السلام با این کار او مخالفت نکرد ؟ دلیل آن تند خوئی عمربن الخطاب می باشد که آن موقع خلیفه غاصب وقت بوده و باعث می شد توسط خلیفه غاصب برای آن حضرت مزاحمت های شدیدتری ایجاد شود که می توانست نتایح سوء و عواقب جبران ناپذیری به همراه خود داشته باشد و آن حضرت را از دست یابی به هدف برتر (افشاگری بدعت های خلیفه ) و ابراز مخالفت های اساسی تر – که پایه های نظام خلافت را نشانه می گرفت – باز می داشت. (برگرفته از کتاب معمای نام – علی لباف)
ثالثاً- چرا حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نام فرزندشان را عثمان گذاشتند ؟
زیرا یکی از نام های متداول در میان عرب عثمان می باشد چنانچه با مراجعه به کتاب اسدالغابه تألیف ابن اثیر با ۲۰ نفر از اصحابی که همگی نام عثمان داشته اند آشنا می شویم؛ لذا این نام به خلیفه ی سوم اختصاص نداشته است.
از سوی دیگر ، اسناد و مدارک معتبر تاریخی، سخن گفتن درباره ی علت نامگذاری فرزند حضرت علی علیه اسللام به نام عثمان را بسیار سهل و آسان نموده اند به گونه ای که باید گفت:
هیچ ارتباطی میان نام خلیفه ی سوم (عثمان بن عفان) و نامگذاری فرزند حضرت علی علیه السلام به عثمان وجود ندارد.
به طوری که ابوالفرج اصفهانی (متوفی ۳۵۶ق) در کتاب مقاتل الطالبین صفحه ی ۵۵ از قول امیرالمؤمنین علیه السلام می نویسد:
همانا او را به اسم برادرم عثمان بن مظعون نامگذرای نمودم.
و شاهد دیگر ما، العبیدلی ، ابوالحسن محمد بن ابی جعفر (متوفی ۴۳۵ق) در کتابش تهذیب الانساب صفحه ی ۲۷ درباره ی مجاهدین جنگ بدر می نویسد:
از جمله ی آنان عثمان بن مظعون می باشد؛ همو که امیرمؤمنان علی بن ابیطالب علیه السلام فرزندش را به اسم او نامگذاری نمود. (برگرفته از کتاب معمای نام – علی لباف)

واحد پاسخگویی به سوالات