امیرالمومنین علیه السلام جان خویش را برای حفظ جان رسول خدا صلی الله علیه وآله در لیله المبیت در طبق اخلاص قرار داده و پیامبر صلی الله علیه و آله در روز غدیر با بیان این فضیلت یکی دیگر از حکمت های الهی در انتصاب علی علیه السلام به جانشینی خویش و برتری آنحضرت را نسبت به دیگران آشکار می نماید.

اين ايثار و فداکاری آن قدر نزد خدا ارزشمند است که خداوند متعال آيه ای نازل می کند:
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْري نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِباد» (2)
و از ميان مردم كسى است كه جان خود را براى طلب خشنودى خدا مى‏فروشد، و خدا نسبت به [اين‏] بندگان مهربان است.

از ميان همه ی دلاوری های اميرمومنان علی علیه السلام، پيامبر صلی الله علیه و آله در خطبه غدیر به تفديه و جان نثاری ايشان در ليلة المبيت اشاره می کنند و اين به راستی جای تأمل دارد!!!

زمانی که پيامبر صلی الله علیه وآله از مکه خارج شده و به طرف غار رفتند ، اميرالمومنين علی علیه السلام را دستور دادند که لباس ايشان را بر تن کرده و در بستر ايشان آرميده و بُرد حضرمی سبز رنگ حضرت را بر خود بپيچد تا مشرکان را از خارج شدن آنحضرت اغفال نمايند. على عليه السّلام درحالى ‏كه خودش را براى شهادت آماده كرده بود، در بسترایشان خوابيد. تا صبحگاه مشرکان به بستر چشم دوخته بودند و يقين داشتند که پيامبر صلی الله علیه وآله است که در بستر خوابيده است. مردان قريشى از پشت بام سنگ هايی به طرف بستر پرت کردند و ديدند که حضرت به خود از درد می پيچد. وقتی آمدند نزديک رسول خدا صلی الله علیه وآله تا کار را يکسره کنند، شمشيرهاشان را از غلاف درآوردند و ترديد نداشتند كه او محمّد صلّى اللّه عليه و اله است، ولى گفتند: او را بيدار كنيد تا درد كشته شدن را دريابد و ببيند كه شمشيرها بر او فرود مى‏آيند. وقتی او را بيدار كردند، ديدند كه على عليه السّلام است، پس بسيار غضبناک شدند و ضرباتی با چوب های خاردار به مولی زدند و او را رها كردند و يقين پيدا کردند که پيامبر خدا صلی الله علیه وآله به يثرب هجرت کرده است. (3)

آری در اين شب بود که خداوند بر جبرئیل و میکائیل مباهات کرده و خطاب به آن دو فرمود: من میان شما دو نفر پيوند برادری قرار داده ام و می خواهم عمر يکی از شما را طولانی تر از ديگری قرار دهم. کدامیک از شما حاضر است جانش را فدای برادر خود کند؟ دو ملک مقرّب إلهی هر یک در پاسخ دادن مکث کردند. خداوند فرمود: آيا شما مِثل علیّ بن أبی طالب نيستيد؟! من بين او و بين پيامبرم حضرت محمد ص پيمان برادری ساختم، پس او بر بسترش آرميده تا جان برادر خود را حفظ کند، بروید به زمين و او را از دشمنش نگهبانی کنيد. آن دو آمدند، جبرئيل بالای سر و ميکائيل پائين پای اميرالمومنين علی (علیه السلام) نشستند و گفتند:
«بَخْ بَخْ مَنْ مِثْلُكَ يَا ابْنَ أَبِي طَالِبٍ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يُبَاهِي بِكَ الْمَلَائِكَة»
تبریک تبریک! چه کسی مثل تو (می تواند باشد؟) ای پسر ابی طالب خداوند عزّ و جلّ به تو بر همه ی ملائکه مباهات می کند.