غدیر
  • 03134490296
  • 09118000109
  • این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

«وَ دَاحِي المَدحُوَّاتِ»

«وَ دَاحِي المَدحُوَّاتِ»

در اساس البلاغه معناي «دحو» را اين گونه مي گويد: خداوند زمين را يكپارچه آفريد سپس آن را «دَحو» نمود، يعني گسترش و امتداد و توسعه داد، همان طوري كه نانوا خمير را مي گيرد و آن را مي گستراند. (1)

«مدحوّ» اسم مفعول است بر وزن مفعول مانند «مدعوّ». در كتاب «النهاية في غريب الحديث و الأثر» درباره ي «مدحوّات» آمده است: «مدحوّات» يعني زمين ها از ماده ي «دَحَا يَدْحُو و يَدْحَى» يعني گستراند و توسعه داد». (2)

أمير المومنين علي (عليه السلام) در يكي از خطبه هاي خويش به تبعيّت از رسول خدا (صلي الله عليه و آله) در روز غدير، اين تعبير را به كار گرفته اند: ‏

«اللَّهُمَّ دَاحِيَ الْمَدْحُوَّاتِ ...»
خداوندا! اي گستراننده ي زمين ها (3)

در قرآن كريم هم اين ماده آمده است:

«وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحاها» (4)
و پس از آن، زمين را با غلتانيدن گسترد.

فرمايش رسول خدا (صلي الله عليه و آله) و آيه ي فوق مربوط به مسأله ي مهمّ «دحو الارض» (گسترده شدن زمين) مي باشد. اين پديده ي زميني به اين معناست كه  خداوند با نظر به كره ي زمين، به جهان خاكي حيات بخشيد، از اين روز، بخش‌ هايي از كره ي زمين ـ كه سراسر آب بود ـ شروع به خشك شدن كرد، تا كم كم به شكل يك چهارم خشكي‌ هاي امروزي در آمد.

مطابق روايات، اوّلين نقطه اي كه از زير آب سر برآورد، مكان كعبه ي شريف و بيت الله الحرام بود. در آغاز، تمام سطح زمين را آب ‌هاي حاصل از باران هاي سيلابيِ نخستين فراگرفته بود. اين آب ‌ها، به تدريج در گودال ‌هاي زمين جاي گرفتند و خشكي‌ ها از زير آب سر برآوردند و روز به روز گسترده‌ تر شدند.
از سوي ديگر، زمين در آغاز به صورت پستي‌ ها و بلندي ‌ها يا شيب‌ هاي تند و غير قابل سكونت بود، بعدها باران‌ هاي سيلابي مداوم باريدند، ارتفاعات زمين را شستند و درّه ‌ها گستردند و اندك اندك زمين‌ هايِ مسطّح و قابل استفاده براي زندگي انسان، كشت و زرع پديد آمد؛ مجموع اين گسترده شدن «دحو الارض» نام‌گذاري مي ‌شود.

پديده ي مذكور مصادف با بيست و پنجم ماه ذي ‌قعده مي باشد. از اميرالمومنين (عليه‌السلام) روايت شده است كه فرمودند: «نخستين رحمتي كه از آسمان به زمين نازل شد، در بيست و پنج ذي قعده بود. كسي كه در اين روز، روزه بگيرد و شبش را به عبادت بايستد، عبادت صد سال را كه روزش را روزه و شبش را عبادت كرده است خواهد داشت.» (5)

اين روز بسيار ميمون و مبارك بوده است و مناسبت هاي ديگري را در خود ديده است. حسن بن علي وشّاء مي گويد: من كودك بودم كه با پدرم در خدمت حضرت رضا (عليه السلام) در شب 25 ماه ذي قعده شام خورديم. امام (عليه السلام) فرمود: امشب حضرت ابراهيم و حضرت عيسي (علي نبينا و آله و عليهما السلام) متولّد شده اند و زمين از زير كعبه پهن شده است. هر كس اين روز را روزه بگيرد، مانند كسي است كه شصت ماه روزه بوده داشته است. (6)

حاصل اين كه اين بيان رسول خدا (صلي الله عليه و آله) باز نمايشي روشن از قدرت و عظمت پروردگار عالم است. خود او مي فرمايد:

«يا عِبادِيَ الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضي‏ واسِعَةٌ ...» (7)
اى بندگان من كه ايمان آورده‏ ايد، زمين من فراخ و گسترده است.

پهناوري زمين به قدري است كه هرچه در آن سير و سفر انجام گردد، به پايان نمي رسد. چه بسا از اين روست كه خداوند متعال در آيات متعدّدي به بندگانش فرمان مي دهد:

«قُلْ سيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمين» (8)
بگو: «در زمين بگرديد و بنگريد فرجام گنه‏ پيشگان چگونه بوده است.»

پي نوشت ها:

1. أساس البلاغة، ص: 184
2. النهايه في غريب الحديث و الاثر، ج‏2، ص: 106
3. نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص: 100، خطبه 72
4. نازعات: 30
5. إقبال الأعمال (ط - القديمة)، ج‏1، ص: 312
6. من لا يحضره الفقيه، ج‏2، ص: 89 به نقل از تقويم شيعه ص 332
7. عنكبوت: 56
8. نمل: 69

موسسه فرهنگی هنری غدیرستان کوثر نبی صلی الله علیه و آله و سلم

 

غدیر,غدیرخم,غدیرشناسی

غدیر