غدیر
  • 03134490296
  • 09118000109
  • این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ

4- يگانگي و يكتايي خداوند - 1
«أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَ رَبٌّ مَاجِد»
(خدا) يكتا و بي نياز است، نه (كسي را) زائيده و نه زاده ي كسي است، و براي او هيچ همتايي نيست، خدايي يگانه و پروردگاري بزرگوار است.

پيامبر (صلي الله عليه و آله) در اين فراز «يگانگي و يكتايي» خدا را بيان مي فرمايد. در سرتاسر قرآن خداوند امر به پرستيدن خداوند يكتا مي كند و از گرفتن خدايان دوگانه و سه گانه و غير آن باز مي دارد.

«وَ قالَ اللَّهُ لا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ ... » (النحل:51)
و خداوند فرمود: خدايان دوگانه را خدا نپنداريد، تنها منحصرا او خداي يكتاست.

«... وَ لا تَقُولُوا ثَلاثَةٌ انْتَهُوا خَيْراً لَكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلهٌ واحِدٌ...» (النساء:171)
و به سه خدا اعتقاد نداشته باشيد كه اين برايتان بهتر است، براستي تنها «الله» خداوند يگانه است.  

و در بسياري از موارد آنها را نكوهش مي كند:
«أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ ...» (الأنبياء:24) ‏
 آيا به جاى او خدايانى براى خود گرفته‏اند؟ بگو: «برهانتان را (بر آن خدايان) بياوريد.»

اين اعتقاد به قدري براي ما ضروري و اصولي است كه موجب جدايي كامل فرقه ي ناجيه ي ما شيعيان از تمام مذاهب و اديان ديگر مي باشد و وجه مشتركي باقي نمي گذارد. توحيدي كه در مسير غدير خم از اهل بيت (عليهم السلام) به ما رسيده، كاملا با ديگر توحيدها متفاوت است.  

براي آشنايي بيشتر با اين مسأله، با استفاده از روايات اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام)، نكاتي پيش روي شما مي گذاريم:

الف: اهميّت واحد بودن خدا و معناي آن:
عربي باديه نشين روز جنگ جمل در سپاه امير المومنين علي (عليه السلام) رو به حضرت برخواست و گفت: اي امير مومنان! آيا تو قائل به يگانگي خدا هستي؟ مردم بر او خشمگين شدند و گفتند: اي اعرابي! آيا نمي بيني امير المومنين (عليه السلام) چگونه در گير و دار جنگ است؟
امير المومنين علي (عليه السلام) فرمودند: رهايش كنيد، ما براي همين چيزي كه اين اعرابي سوال مي كند، داريم با آنها مي جنگيم.(1) سپس حضرت فرمود: اي اعرابي! در «واحد» بودن خدا چهار احتمال وجود دارد، دوتاي آنها بر خدا سزاوار نيست و دو مورد آنها در حق خدا ثابت است. اما دو موردي كه در خداوند راه ندارد، اولين آن «واحد عددي» است؛ زيرا خدا كسي است كه دوّمي ندارد و از اين رو از مقوله ي اعداد خارج است. مگر نديده اي كه آنهايي كه مي گويند خدا يكي از سه تاست، كافر شده اند. (2)
دومين مورد آن «واحد نوعي» است و اين هم در مورد خدا جائز نيست، زيرا لازمه اش تشبيه است و خداوند بالاتر از آن است كه با مخلوقاتش مقايسه شود.
اما دو معنايي كه درباره ي خداوند روا هستند؛ اولين آنها معناي «يكتايي و بي همتايي» است، يعني يگانه اي است كه هيچ شباهتي با اشياء ديگر ندارد و معناي دوم اين است كه خداوند «واحد حقيقي» است، يعني نه در وجودش، و نه در عقل و وهم كسي قابل انقسام نيست. (3)

پي نوشت ها:
1. شايان توجّه است كه حضرت مي فرمايند: اين پرسش همان انگيزه اي است كه ما را به جنگ با اصحاب جمل فراخوانده است». يعني اين كه اصحاب جمل اعتقاد درستي از خدا نداشتند دليل جنگ امير المومنين علي (عليه السلام) با آنها برخواسته اند.
2. حضرت اشاره به مسيحيان نمودند، چنان كه در قرآن كريم آمده است: «لَقَدْ كَفَرَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَة...» (المائدة:73) به تحقيق كساني كه قائلند خداوند يكي از سه تاست، كافر شده اند.
3. يعني مركّب نمي باشد و به عبارت ديگر بسيط است و دارنده ي اجزاء (چه بالقوه، چه بالفعل و چه تحليلي) نيست.

موسسه فرهنگی هنری غدیرستان کوثر نبی صلی الله علیه و آله و سلم

 

غدیر,غدیرخم,غدیرشناسی

غدیر