غدیر
  • 03134490296
  • 09118000109
  • این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

موضوع دهم: فضائل امیرالمومنین علیه السلام در خطبه غدیر(قسمت چهارم عقد اخوت (پیمان برادری پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم با امیر المومنین علیه السلام ))

در خطبه غدیر درمورد اخوت این عبارات آمده :

....أَنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ أَخِي

الا اِنَّهُ لا اَميرَالْمُؤْمِنينَ غَيْرَ اَخى هذا،......

معَاشِرَ النَّاسِ هَذَا عَلِيٌّ أَخِي....

یکی از فضائلی که پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم بعنوان افضلیت و برتری امیرالمومنین علیه السلام برسایرمردم، در کنار دیگر فضائل در خطبه غدیر مطرح نمودند، پیمان برادری پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم با امیرالمومنین علیه السلام است با یادآوری مردم در این مورد یکی دیگر از حکمت های الهی در بیان فراز «من کنت مولاه فعلی مولاه» واضح می گردد که، مردم بدانند این علی علیه السلام که امروز بعنوان خلیفه و جانشین خویش معرفی می نمایم همان است که قبلا در چندین نوبت او را برادر خود معرفی کرده و با او پیمان اخوت دارم.

پيامبر صلّي الله عليه وآله همه را با هم برادر كرد و به گفته بسياري از مورّخان و محدّثان، افرادي را كه هم طراز و هم رتبه بودند، برادر قرار داد. بر اين اساس، براي خود نيز بايد برادري انتخاب مي‌كرد به راستي آن كس كه لايق و شايسته اين مكرمت باشد، كيست؟ و آن كس كه بتواند، قرين و هم طراز پيامبر صلّي الله عليه وآله باشد (جز در مقام نبوّت) چه شخصيّتي است؟ اين انتخاب، يك انتخاب ساده نبود. يقيناً پيامبر صلّي الله عليه وآله كسي را براي خود انتخاب مي‌كرد كه از هر جهت شايسته باشد؛ برادري كه همفكر و هماهنگ و هم زبان با او باشد و نسبت به جان و مال و هر چه دارد فداكار باشد و بتواند حقّ برادري رسول خدا را ادا كند، آري، به غير از علي، كسي لايق چنين مقامي نبود كه پيامبر در حقّش فرمود: «اَنْتَ مِنّي بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسي اِلّا اَنَّهُ لا نَبِيّ بَعْدي»

بنابر نقل شيخ مفيد در مسار الشيعة، روز دوازدهم ماه مبارك رمضان، يكي از روزهاي مبارك است كه در آن، افضليت و برتري اميرالمؤمنين علي علیه السلام بار ديگر بر همگان ثابت شد ودر قالب عقد اخوت بين مؤمنين و بين خود و اميرالمؤمنين علي عليه السلام، به همگان فهماند كه جز علي عليه السلام كسي شايستگي پيشوايي بر مسلمين را ندارد.

البته چنان كه از كتب تاريخ و حديث استفاده مي‌شود، عقد اخوّت چندين بار صورت گرفت: يك بار بين مهاجرين، يك بار در ابتداي ورود به مدينه طيّبه بين مهاجر و انصار، و بار ديگر هنگام نزول آيه «اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَة»، و در «يَوْمُ الْمُباهَله»

علاوه بر علماي شيعه، محدّثان مشهور و مورّخان معروف و نويسندگان كتب سيره اهل سنّت، مانند «حلبي»، «زيني دحلان» و «ابن هشام»، حديث اخوّت را روايت كرده‌اند.
در سيره «ابن هشام»، از ابن اسحاق روايت شده است كه پيامبر صلّي الله عليه وآله بين اصحابش از مهاجر و انصار، برادري برقرار كرد. سپس فرمود: پناه بر خدا كه از پيغمبر سخني كه نفرموده باشد، بگوييد «تَآخَواْ فِي اللهِ اَخَوَيْنَ اَخَويْنَ؛ در راه خدا، دو نفر دو نفر با يكديگر برادر شويد.» سپس دست علي بن ابيطالب را گرفت و فرمود: «هذا اَخي؛ اين برادر من است پس رسول خدا صلّي الله عليه وآله سَيِّدُ الْمُرْسَلينَ وَاِمامُ المُتَّقينَ وَرَسُولُ رَبِّ الْعالَمينَ كه نظير و مانندي در بين بندگان خدا ندارد، با علي بن ابي طالب برادر هستند»

«ابن اثير» در «اُسْدُ الْغابَه» مي‌گويد: پيامبر صلّي الله عليه وآله دو مرتبه بين خود و علي عليه السّلام برادري قرار داد، زيرا بين مهاجرين برادري قرار داد و سپس بين مهاجر و انصار، و در هر بار به علي عليه السّلام فرمود: «اَنْتَ اَخي فِي الدُّنْيا وَالاخِرَة؛ تو در دنيا و آخرت برادر من هستي.»

متون و اسناد احاديث اخوّت در جوامع سنّي و شيعه بسيار است، به طوري كه در كتب «سنن ترمذي»، «ابن ماجه»، «مستدرك» و «تاريخ طبري»، «مسند احمد»، «مجمَعُ الزوايد»، «طبقات ابن سعد»، «الدر المَنْثُور»، «رياض النَّضرة» و «فضائل الخمسة» به طور مفصّل شرح داده شده است.

ادامه دارد...

برگرفته از کتاب شرح موضوعی خطبه غدیر (محمدرضا شریفی)

موسسه فرهنگی هنری غدیرستان کوثر نبی صلی الله علیه و آله و سلم

 

غدیر,غدیرخم,غدیرشناسی

غدیر